Trời cao có mắt, tôi tin thế và mãi mãi tin thế

>> Ông Chấn bật khóc khi chính thức thành người vô tội
>> CSGT hóa trang, mật phục bắt vi phạm giao thông Tết Giáp ngọ
>> Nhà vệ sinh công cộng 5 sao ở trung tâm Sài Gòn
>> Thủ tướng tiếp tục khẩu hiệu đổi mới
>> Tống đạt bản án kỳ lạ

Hôm nay, ngày 25/1/2014, tại trụ sở UBND xã Nghĩa Trung (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang), Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã công bố quyết định trả tự do đối với anh Nguyễn Thanh Chấn 53 tuổi sau 10 năm chấp hành án phạt chung thân về tội “giết người”. 

Điều đó có nghĩa là anh chính thức được công nhận vô tội.

Các cơ quan tố tụng sẽ phải tiến hành xem xét đền bù, khôi phục quyền và lợi ích hợp pháp đối với anh trong suốt thời gian bị bắt giam cho đến khi được trả tự do.

Trời cao có mắt, tôi tin thế và mãi mãi tin thế.

Cái Tết Giáp Ngọ này rất ý nghĩa, không chỉ với bản thân anh, gia đình anh mà còn là niềm vui chung của tất cả mọi người.

Nguồn: FB Lọ Lem Đất Võ

P/s: ... vấn đề là ai nhận trách nhiệm và nhận trách nhiệm đến đâu? (Ông Chấn vô tội đồng nghĩa với hàng loạt người khác phải có tội!)

Xem thêm:
- Còn nữa đó, đợi đi!
- Ai tiết lộ bí mật điều tra cho Nguyễn Như Phong?
- Vụ án lộ bí mật – nếu không tìm thấy bị can thì sao?

Tòa còn nghĩ thế, còn nhiều oan sai

>> Chủ tịch Google: Hết thời các chính phủ theo dõi
>> Con loăng quăng khỏa thân chạy trên truyền hình
>> “Đại án” tham nhũng tại Công ty Vifon: 5 “con sâu” ra vành móng ngựa


Võ Văn Tạo
(Cựu HTND TAND TP Nha Trang)

Sáng 21-11, trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội về án oan, trong đó nóng bỏng vụ ông Nguyễn Thanh Chấn, Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình phân bua, đại ý: khi vụ án được chuyển sang giai đoạn xét xử thì nếu hồ sơ (do công an, VKS lập) đã khép kín thì cũng khó trách tòa án (nếu có oan sai)!

Là người có nghiên cứu về luật pháp và qua 10 năm tham gia xét xử, tôi không đồng tình quan điểm này của người đứng đầu hệ thống tòa án cả nước.

Không ít người biết, trước khi có chủ trương thực hiện cải cách tư pháp, tư duy “án tại hồ sơ” là câu nói cửa miệng, thống lĩnh nghiệp vụ tố tụng. Nhưng một trong những nội dung rất cơ bản và quan trọng trong chủ trương cải cách tư pháp là đặc biệt coi trọng và đề cao tranh tụng tại tòa. Đối với những người làm công tác tố tụng “thấm” được nội dung cơ bản này của cái cách tư pháp, tuy duy “án tại hồ sơ” là hết sức lỗi thời và sai lầm, xem nó cũng tệ hại tương tự “tư duy bao cấp” một thời trong quản lý kinh tế.

Thậm chí, theo phương châm trên của cải cách tư pháp, nhiều tòa án đã thay đổi vị trí của công tố viên, từ trên bục cao ngang với Hội đồng xét xử, xuống mặt bằng ngang hàng với luật sư. Tại tòa, chứng minh có tội hay vô tội là việc của công tố viên, luật sư, bị cáo, bị hại, nhân chứng… Hội đồng xét xử chỉ “ngồi giữa”, tập trung làm tốt vai trò “cầm cân nảy mực”. Tuân thủ nguyên tắc đề cao tranh tụng tại tòa, nhiều Hội đồng xét xử (bao gồm thẩm phán và hội thẩm nhân dân) xem các chứng cứ, tình tiết đã có trong hồ sơ chỉ có giá trị tham khảo và kết hợp với các chứng cứ thu thập tại tòa. Các chứng cứ ấy lại phải được xem xét, đánh giá kết hợp logic tranh biện của các bên tham gia tố tụng… Nhờ đó mà ra được phán quyết khách quan, chính xác, nhiều trường hợp đảo ngược so với cáo trạng và hồ điều tra.

Rõ ràng, chủ trương đề cao tranh tụng tại tòa là rất đúng đắn, là một trong những yếu tố góp phần giảm đáng kể oan sai trong tố tụng hình sự.

Trở lại vụ oan sai Nguyễn Thanh Chấn, nếu trong khâu xét xử, Hội đồng xét xử thực hiện tốt chức năng của mình, xem xét nghiêm túc ý kiến của luật sư về chứng cứ ngoại phạm của ông Chấn (bấm điện thoại ở quán nhà trong thời gian xảy ra vụ án ở nơi khác), về thiếu sót cơ bản trong thu thập chứng cứ của khâu điều tra (không lấy dấu vân tay còn dính lại rất nhiều tại hiện trường…), không vô cảm trước lời bị cáo rập đầu kêu oan, tố cáo bị bức cung… chắc chắn tránh được vụ oan sai tày đình này.

Tòa án là nơi xét xử, là khâu cuối cùng để tuyên bị cáo có tội hay vô tội? tội gì? hình phạt nào?… Nếu nói hồ sơ đã khép kín thì khó trách tòa án thì không lẽ, tòa án chỉ là cơ quan có chức năng “gật đầu”, “hợp thức hóa” các các khâu trước của cơ quan điều tra và viện kiểm sát?

Nếu xét xử mà chỉ dựa vào hồ sơ đã thu thập và ý chí của công tố viên, liệu có cần thiết để phải biên chế cả hệ thống tòa án với quy mô như hiện nay cho uổng phí tiền dân nộp thuế?

Nguồn: Huỳnh Ngọc Chênh

P/s: Vào gút-gồ, gõ từ công lý, chọn tìm kiếm hình ảnh thấy kết quả là một anh hề!


Xem thêm:
- Điều tra viên và một số tất yếu
- Vợ ông Chấn thầm cảm ơn "ông gu... gồ"
- Đất nước nhìn từ những tượng Phật thật to

Điều tra viên và một số tất yếu

>> Pháp: Bắt kẻ giết người để ăn thịt
>>>>> Lật lại Vụ án oan Đỗ Thị Hằng ở Bắc Giang: Lời kêu oan chìm trong vô vọng
>> Nguyên tắc suy đoán vô tội - Tình hình áp dụng trong công tác xét xử ở Việt Nam
>> Bần tiện với Philippines, Bắc Kinh bỏ lỡ cơ hội "quyền lực mềm" ở Đông Nam Á
>> Vụ người bị kết án (oan) Nguyễn Thanh Chấn – ai chả bức xúc
>> Ông Chấn tố điều tra viên ép cung: Vụ việc có bị rơi vào quên lãng?
>> Quy trình đẻ ra án oan và cơ chế minh oan cho người vô tội

Với sự đổi mới trong công tác tổ chức điều tra hình sự thì vai trò của Điều tra viên (ĐTV) cũng được tăng cường theo hướng chủ động tấn công tội phạm. Từ chỗ chỉ làm công tác xét hỏi một cách thụ động trên hồ sơ, giờ đây vai trò của ĐTV được nâng cao. ĐTV là diễn viên chính thực hiện việc đánh án bắt đầu từ các khâu đầu tiên như khám nghiệm hiện trường vụ án, thu thập chứng cứ, xét hỏi khai thác đối tượng cho tới khâu lập hồ sơ vụ án để sếp của anh ta ký chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát đưa đối tượng ra truy tố. Áp lực lên diễn viên này là rất lớn: áp lực chính trị, áp lực xã hội đòi hỏi phá án, ĐTV có thẩm quyền rất lớn (không bị chế ngự), cộng với nhiều yếu kém khiến điều tất yếu phải xảy ra.

Hàng năm, số vụ trọng án xảy ra trên địa bàn cả nước lên tới con số hàng chục nghìn (chưa kể án tồn đọng từ năm trước kéo sang năm sau). Do quy định trong Bộ Luật hình sự và Tố tụng hình sự nên cơ quan thụ lý điều tra chủ yếu là Công an cấp tỉnh với chủ công là lực lượng Điều tra viên tại các Cơ quan cảnh sát điều tra.

Sau khi có quy định chuẩn hóa đội ngũ của Tổng cục Xây dựng lực lượng Bộ CA, số lượng Điều tra viên cao cấp tại cấp tỉnh không nhiều, thực tế là quá ít nếu so với số lượng các vụ án xảy ra trên địa bàn. ĐTV thì khá hổ lốn. Số người được đào tạo chính quy tại khoa điều tra khá ít. Nhiều anh tốt nghiệp khoa điều tra ra do không có “cửa” hoặc “cửa” không sáng lại bị phân đi gác cổng hoặc coi tù. Khối anh chân ướt chân ráo vừa đánh được vài vụ ma túy dưới huyện, như có phép thần, nhảy vụt ngay lên cơ quan điều tra tỉnh trong khi nghiệp vụ điều tra gần như con số 0. Các tỉnh khó khăn thì số lượng ĐTV cao cấp còn ít nữa. Để giải quyết vấn đề “chuẩn hóa”, người ta đưa ra sáng kiến “đi tắt, đón đầu”, tức là mời cơ sở đào tạo của Bộ như Học viện CSND, Học viện ANND mở các lớp đào tạo ĐTV theo hệ “vừa học vừa làm” hoặc “hoàn thiện nghiệp vụ” tại địa phương.

Lớp học thì diễn ra tại hội trường CA tỉnh. Tổ chức lớp học thì giống một cuộc họp chính trị. Thầy đứng ở bục tận trên cao cứ thao thao bất tuyệt đọc qua micro. Hàng trăm điều tra viên tương lai ngồi dưới, kẻ thì gọi điện, người nhắn tin, anh thì đọc báo hay tranh thủ trao đổi với đồng nghiệp. Không sao. Toàn bộ tài liệu đã được phô tô phát tận tay rồi còn gì. Thi thố, kiểm tra thì đã có Ban tổ chức lo liệu với phần “đóng góp” tích cực của học viên  trên cơ sở phương châm: đã có quyết định cử đi học là đỗ. Chạy được quyết định cử đi học của Phòng Tổ chức CA tỉnh là quan trọng nhất, mệt hơn cả việc học tập. Có được quyết định coi như đã có thẻ ĐTV. Con đường đi lên ĐTV với nhiều đồng chí cũng rất vòng vo. Từ lính nghĩa vụ, học sơ cấp, rồi trung cấp, sau đó làm quả ĐTV vừa học vừa làm mở tại tỉnh hệ đại học. Các đồng chí này lấy đâu ra IQ để đấu trí với tội phạm cho nên thường phải sử dụng “biện pháp nghiệp vụ”.

Công tác đào tạo chuẩn hóa có bất cập là: nội dung phần lớn là lý thuyết được các thầy lĩnh hội từ thời còn Liên Xô với Đông Đức, chủ yếu về tính chuyên chính, trấn áp trong hoạt động của Công an. Nội dung thực hành vốn đã quá ít ỏi, lại còn bị bỏ qua vì CA tỉnh thì lấy đâu ra trang thiết bị mà thực nghiệm, mô phỏng. Bi kịch tất yếu bắt đầu từ đây.

Khám nghiệm hiện trường: Điều tra viên bước vào khâu đầu tiên của vụ án với kiến thức vô cùng ít ỏi về công tác này. Ngay kiến thức cơ bản nhất như vật liệu nổ, đường đạn, vũ khí mà đa số các đồng chí đều mít tịt, nói chi tới những kiến thức cao siêu hơn phục vụ phá án. Trang thiết bị khám nghiệm thì sơ sài. Hành trang bước vào đánh án chỉ có cái va li khám nghiệm. Trong va li có gì? Kính lúp cầm tay, chổi lông, ít bột hóa học, thước dây, máy ảnh, giấy và bút. Án thì phức tạp lên nhiều nhưng va li khám nghiệm 50 năm nay vẫn y nguyên, không có gì mới. Bộ năm nào cũng có đề án tăng cường trang thiết bị nhưng chỉ thấy tăng cường ở đâu đâu.

Thu thập chứng cứ: chứng cứ được quan niệm là tồn tại khách quan. Do công tác khám nghiệm hiện trường rất sơ sài nên vẫn chấp nhận tồn tại khái niệm “tạo chứng cứ” trong giới điều tra nhằm có được “chứng cứ” từ nhiều nguồn khác, nôm na là thế trận an ninh nhân dân. Trước hết, đặc tình. Mạng lưới đặc tình hiện chủ yếu là dân tù tội, tiền án tiền sự hoặc giới làm ăn mà hiệu quả hoạt động lệ thuộc vào lòng thương của các anh CA. Thế nên nhiều chứng cứ là không có thật, cố được nặn ra để chứng tỏ lòng thành với các anh. Hoặc đặc tình bịa ra để mượn tay CA triệt nhau. Các ĐTV không phải là không biết. Nhiều khi vẫn nhắm mắt để dựng hồ sơ vì án đã đến ngày đến giờ. Dân lương thiện thì càng ngày càng ngại thông tin cho CA phá án bởi đã có nhiều nhân chứng của các vụ án bị đối xử không công bằng. Có lúc, có nơi, nhân chứng bị ĐTV tiện tay nhập luôn cả vào kho bởi “không phạm tội sao mày biết rõ thế” hoặc nếu chứng cứ không “nhạc và lời” với hồ sơ do ĐTV dựng thì bị dọa “khai báo gian dối”.

Mạng lưới chính thống hỗ trợ thông tin thì rất yếu và nhiêu khê. Cơ sở dữ liệu tội phạm rất manh mún. Thế nên mới có chuyện cả một chuyên án lớn của Bộ tốn bao tiền của và thời gian mới ngã ngửa người ra rằng đối tượng truy tìm đang ung dung thụ án rất ngoan ngoãn trong một trại giam của Bộ dưới một tội danh ít nghiêm trọng. Việc chia sẻ thông tin tội phạm giữa các đơn vị thì càng ít. Có tội phạm giết người để lại vân tay tại tỉnh này mà CA chịu không lần ra được thủ phạm. Do ngẫu nhiên, người ta biết được tên đó qua rà soát hồ sơ tiền sự do CA tỉnh bên lập từ lâu.

Khai thác đối tượng: thuật ngữ đấu tranh được ĐTV sử dụng phổ biến. Anh vào tay tôi tức là anh đã có tội. ĐTV mang nặng tư duy trấn áp chuyên chính nên thường triển khai án công tác phá án theo hướng suy đoán có tội chứ không phải >>> suy đoán vô tội. Hình thức đấu tranh kiên quyết, hiệu quả nhất, đảm bảo không bỏ lọt tội phạm là phải “dạy” cho mấy chưởng. Cũng có thể gửi xuống trại để “nhờ” các lái xe, bộ đội trong buồng giam bắt đối tượng phải “thành khẩn” khai báo. Có khi là dựng đối tượng dậy đi cung triền miên vào ban đêm và ban ngày thì sai bọn phạm quấy không cho ngủ. Khoảng một tuần như vậy thì đối tượng nào cũng phải “thành khẩn” hết. Bi hài nhất là có tay chuyên đột nhập, sau khi đã thành khẩn khai báo thì bị ĐTV tiện tay quy luôn cho một loạt vụ phá khóa khác (hai “chuyên ngành” này vốn khá mâu thuẫn với nhau). Đối tượng giãy nảy: nếu cháu phá được khóa thì dại gì đột nhập nữa. À, ngoan cố chối tội hả. Sau khi tung mấy “nghiệp vụ sắc bén”, ĐTV đã buộc đối tượng phải ngoan ngoãn cúi đầu nhận một loạt các vụ phá khóa kia.

Hiện, việc trích xuất người bị tạm giữ ra khỏi cơ sở tạm giữ rất lỏng lẻo tạo điều kiện cho bức cung, nhục hình. Cảnh “ra đi trai tráng khi về bủng beo”, hoặc, “lúc anh đi không người đưa tiễn, lúc anh về ba bốn thằng khiêng” là chuyện vặt. Luật sư, trên thực tế, chưa được tham gia vào các phiên xét hỏi.

Bình phong vững chắc của các ĐTV: Trọng án xảy ra, việc điều tra, truy tố, xét xử đều phải được chỉ đạo chặt chẽ từ cấp ủy (thường vụ tỉnh ủy) mà Công an (hơn hẳn Viện và Tòa) là có chân trong Thường vụ. Tiếng nói của đồng chí Giám đốc CA mang tính quyết định. Thế nên, quan điểm trong hồ sơ do ĐTV dựng lên thường có được vị trí vững chắc trong các buổi họp án. Đó là chưa nói, lãnh đạo Viện Kiểm sát và Tòa án nhiều địa phương do lãnh đạo CA >>> chuyển sang nên tư duy nể nang là khó tránh. Đảm bảo lợi ích cục bộ địa phương, giữ vững uy tín như thành tích thi đua v.v cũng có khi khiến đồng chí Bí thư Tỉnh ủy phải nhắm một mắt miễn sao anh em “làm cho êm”. Thực tế là vai trò của các cơ quan tư pháp khác là thứ yếu và chịu nhiều áp đặt trong các buổi họp chỉ đạo án. Tính độc lập, khách quan của các cơ quan này do đó bị ảnh hưởng.

Là diễn viên chính của các vở, song Điều tra viên lại may mắn không bị pháp luật ràng buộc phải tham gia vở cuối – vở này mới là quyết định, tức phiên xét xử. Hãn hữu, có vụ trọng án gây tranh cãi lớn tại Thủ đô, Tòa buộc phải triệu tập ĐTV ra đối chất thì ĐTV lại nương vào các quy định về đảm bảo chế độ mật để từ chối cung cấp thông tin làm rõ. Thế nên, dù luật sư và bị cáo (thậm chí cả bị hại) có kêu oan tới đâu thì cũng chỉ là thông tin một chiều và ít được quan tâm một khi hồ sơ đã dựng, án đã đóng, công trạng đã báo cáo lên trên.

Cuối cùng, việc ĐTV và cơ quan điều tra được giao sơ kết, tổng kết công tác điều tra, xử lý tội phạm lại là một bất cập nữa bởi chẳng ai ngu gì đi lột áo cho người xem lưng và những sai phạm mang tính tất yếu của ĐTV vẫn tiếp tục mà không có điều kiện khắc phục, sửa chữa.

Nguồn: Cầu Nhật Tân


Xem thêm:
- Trời ạ! Đào đâu ra chứng cớ bây giờ?
- Đất nước nhìn từ những tượng Phật thật to
- Bức cung, dùng nhục hình: tội "giết người"!
- Nói thêm về vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn

Đất nước nhìn từ những tượng Phật thật to

>> Tất nhiên là phải chối…?!
>> Vụ án oan 10 năm: Đừng trông chờ vào lương tâm kẻ cướp
>> Vụ 10 năm oan sai: 6 điều tra viên có dám tố cáo ông Chấn đã vu khống?
>> Vụ tử tù Hàn Đức Long “có vấn đề”
>> Quan điểm trái chiều về vụ án Nguyễn Thanh Chấn

Cái cân tố tụng bao giờ cũng được nhìn nhận đong đếm từ hai phía tình và lý. Hình ảnh người tù án oan Nguyễn Thanh Chấn trở về nhà trong vòng tay chúc mừng và những giọt nước mắt của người thân, bạn bè, hàng xóm… tạo nên sự bùi ngùi cảm động khó tả trong lòng dư luận, bạn đọc trong và ngoài nước. Mười năm ở tù, mười năm mất tự do, mười năm với những nổi đau khổ oan trái dồn nén hằn in dấu trên khuôn mặt khắc khổ khô khốc chân chất của anh như lột tả hết mọi điều. Đối với truyền thông, gọi đây là một đề tài nóng được dư luận hết sức quan tâm cũng đúng, nhưng nói chính xác hơn, đó chính là những bức xúc tư pháp âm ĩ trong lòng người dân bấy lâu nay nhưng thật khó cơ hội để làm rõ, để chứng minh được. Thế là, từ câu chuyện anh Chấn, tỉnh Bắc Giang lại rộ lên những “án oan” khác đang được truyền thông tiếp tục mổ xẻ…

Có ai đó viết trên facebook rằng nếu một đơn vị báo chí nào đó “mua đứt” độc quyền anh Chấn để “khai thác” thì sẽ “bội thu” cho cả hai - anh Chấn và đơn vị báo chí, đây là một nhận xét đúng trong một môi trường truyền thông tư bản tiên tiến, riêng với điều kiện trong nước hiện nay thì bất khả kháng, không thể làm được. Như muốn trút bỏ nổi niềm, anh Chấn đã tâm sự với báo chí về những ngày tháng đau khổ của mình trong trại giam, bị ép cung, bức cung, dùng nhục hình, tập luyện dựng lại “hiện trường” để… nhận tội. Đứng trên khía cạnh bạn đọc, mình nhìn nhận những bài báo đó như những đoạn “hồi ký” ghi lại đoạn đời “họa vô đơn chí” của một người tù oan nghiệt. Thời gian mười năm có thể khiến cho người ta không thể nào nhớ hết nổi những chi tiết cụ thể, nhưng có những sự việc “ấn tượng” sẽ lưu dấu khắc ghi mãi mãi trong tâm trí mỗi con người. Đất nước chúng ta trải qua bao năm tháng chiến tranh, nay hòa bình rồi vẫn còn đấy những người lính với thương tật khắp mình, không ít những người lính ấy đã từng tù tội. Họ thường nghĩ nhiều về quá khứ, họ viết hồi ký của mình, cho mình và cho mọi người. Họ viết về những ngày tháng nếm mật nằm gai, tù tội, bị ép cung, bị bức cung, dùng nhục hình .., để rồi trong những tiệm sách ngày hôm nay, bạn đọc có những tư liệu bổ ích về lịch sử, về một thời đại đã qua, và cảm động hơn nữa là từ những hồi ký ấy có những người “của ngày xưa” tìm đến nhau để mà ăn năn xám hối, xin lỗi chân thành, xóa bỏ hận thù, bắt tay nhau trở thành những người bạn tốt, tri âm, tri kỷ.

Thực tế thì không bao giờ đơn giản, những người điều tra viên vụ anh Chấn “ngày xưa” sau khi làm bản tường trình đã hoàn toàn bác bỏ (là điều mà ai cũng có thể đoán trước được) chuyện ép cung, bức cung, dùng nhục hình… Trong mổi người dân bình thường, không cần phải có những kiến thức khoa bảng thi cử, với văn hóa đạo lý truyền miệng cho nhau cũng đủ có thể đặt một dấu chấm hỏi to tướng rằng “ cái anh Chấn kia trong đầu có bị gì không?”. Đúng như vậy, không giết người sao lại đi nhận tội giết người, thật không bình thường chút nào. Nhưng để tìm ra chứng cứ ép cung, bức cung, dùng nhục hình kia là một điều “bất khả thi”, như vậy, những đoạn “hồi ký” họa vô đơn chí của anh Chấn đang đứng trước một phạm trù ngôn ngữ “tố tụng” khác, tội “vu khống” có thể thành lập. Sắp tới đây phiên tòa >>> “tái thẩm” sẽ xảy ra, mọi sự đều trông chờ vào sự công bằng của công lý, nén hương anh Chấn thắp trên bàn thờ người cha liệt sỹ sau mười năm tù án oan nghiệt ngã vẫn còn bay lơ lửng… để tiếp tục đợi chờ một phán quyết thật công tâm soi thấu trời xanh bao la lồng lộng.

Bài toán nan giải về pháp lý kia đang được truyền thông đề cập hàng ngày, những nhà báo, những luật sư liên tục đưa ra những phân tích thú vị, họ viết có tâm, có lực, hấp dẫn, lôi cuốn, lại am tường luật pháp, nhưng hình như vấn đề vẫn chưa “sáng tỏ” được bao nhiêu. Trong nhiều vấn đề khó khăn của cuộc sống, sự tham gia tích cực của mọi thành phần xã hội thường đem đến những kết quả tích cực, nói theo kiểu của những người “có nghề” là huy động tối đa cả hệ thống chính trị vào cuộc. Cả nước mua công trái, cả nước làm từ thiện, cả nước giúp đỡ đồng bào thiên tai lũ lụt, cả nước ủng hộ Trường Sa… và cả nước cùng chung sức bảo vệ công lý Việt Nam. Các nhà báo cứ viết, các luật sư cứ viết, riêng bản thân mình nếu là một Tổng biên tập, trong vấn đề cụ thể vụ án oan anh Chấn này, mình mong muốn và khao khát các thành phần khác trong xã hội lên tiếng, viết bài nhận định về cái tình, cái lý trong câu chuyện tư pháp đặc biệt này.

Họ có thể là những cán bộ hưu trí, lão thành cách mạng, những người cao tuổi .., những người có thể bằng tuổi cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của những điều tra viên ấy.

Họ có thể những người đàn bà, những cô gái .., những người có thể bằng tuổi vợ, người yêu của những điều tra viên ấy.

Họ có thể là những thiếu niên, học sinh .., những người có thể đáng tuổi con cháu những điều tra viên ấy.

Họ có thể là những đồng nghiệp của những điều tra viên ấy, những người hiểu biết chuyên môn nghiệp vụ điều tra, luôn khắc ghi trong đầu, trong tim 6 điều dạy của lãnh tụ.

Và nhiều hơn thế nữa, tất cả mọi thành phần lên tiếng sẽ có cái nhìn thật đa chiều, cái tình cái lý sẽ dần dần được sáng tỏ, từ đó cũng rút ra được một bài thống kê, kiểm tra về trình độ hiểu biết pháp luật của người dân. Dân càng hiểu biết pháp luật thì xã hội càng lành mạnh, đất nước càng văn minh. Truyền thông ngày nay thường đề cập nhiều đến vấn đề vô cảm của xã hội đương đại, thế thì từ sự việc pháp lý đặc biệt cụ thể này, hãy tự đánh giá xem sự “vô cảm”… của chính mình đã mức độ nào rồi?

Phán xét cuối cùng vẫn phải chờ chủ tọa phiên tòa tuyên bố, phán xét lương tâm thì tùy ở mỗi người. Lịch sử nước ta đúc kết quá nhiều bài học đấu tranh với áp bức, vì thế trong mỗi người dân Việt Nam muốn giữ gìn trân quý lẽ phải, đặt chữ thiện, điều lành lên hàng đầu. Từ Nam ra Bắc người người theo Phật, nhà nhà theo Phật, chùa chiền xây dựng khắp nơi, từ thành thị đến nông thôn, từ đồng bằng đến miền núi, và ra đến những hải đảo xa xôi. Mười năm gần đây, cũng là thời gian anh Chấn ngồi tù, nền kinh tế thị trường định hướng khiến khắp tỉnh thành đâu đâu cũng xây thêm chùa, đắp thêm Phật. Khách du lịch sẽ chẳng ngạc nhiên nếu như thấy những nơi mình đến người dân đã, đang và sẽ tạo ra những tượng Phật thật to, thật khổng lồ trong những khuôn viên chùa thật trang hoàng nguy nga hoành tráng. Sắp tới đây là lễ khánh thành tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông cao 15m, nặng 150 tấn, với tổng kinh phí trên 750 tỉ đồng, được đặt tại núi Yên Tử. Chợt nhớ việc trước đây, khi đúc tượng Thánh Gióng, vị đứng đầu chính phủ đã đề xuất đúc trái tim có động mạch chủ và tĩnh mạch chủ cho ngài và con ngựa của ngài, có lẽ vị lãnh đạo này đang nghĩ đến chữ Tâm. Như vậy, đúc tượng Phật thật to thì cái Tâm phải thật lớn hay là… để mọi người thấy được Phật mà nghĩ đến cái Tâm nhỏ bé, còn quá thiếu của chính mỗi con người.

Trong tố tụng, người đời xét đến cả tình lẫn lý, lý là cái án oan nghiệt ngã mười năm trời, tình lại là tại Tâm. Trong đạo Phật, người phàm chịu chi phối của luật luân hồi nhân quả, nhân là cái án oan nghiệt ngã mười năm trời, còn quả thì… Phật mĩm cười im lặng.

Trần trụi mà quan sát thì hiện tượng xuất hiện những tượng Phật thật to đôi khi có cùng chung căn bệnh "thành tích" đã ăn sâu thành mãn tính, quan dân cùng đua nhau trong cái danh hão được tham sân si dẫn dắt. Phật to làm gì mà số phận con người cứ nghiệt ngã mãi thế, và sáng suốt kiểu gì mà khiến không ít người đại diện cho công lý lại mang trọng bệnh vô cảm, chối bỏ cả lương tâm của chính bản thân mình.

MP


Xem thêm:
- Cổng chùa thiện ác
- Khôn khéo ngụy biện lấn át thiện tâm
- Sự thịnh vượng hoang đường

Tại khách quan thì rút cái gì?

>> Khóc cho ai?
>> "Hậu thế sẽ đánh giá Quốc hội khóa XIII"
>> Bộ trưởng Trần Đại Quang: Nghiêm túc xem xét trách nhiệm cơ quan tố tụng để án oan sai
>> Ông Nguyễn Thanh Chấn: Điều tra viên “dạy” thực nghiệm hiện trường theo kịch bản định sẵn

Khách quan là nói đến những cái tồn tại ngoài ý thức con người. Ví dụ một người mất chân không thể trở thành cầu thủ bóng đá. Anh không trở thành cầu thủ bóng đá được vì nguyên nhân khách quan là anh không có chân, chứ không phải tại anh không chịu rèn luyện.

Trái nghĩa với khách quan là chủ quan.

Theo báo >>> Người lao động, tại buổi họp báo sáng nay, 5/11, trả lời về trách nhiệm của các cơ quan tố tụng về vụ bỏ tù oan ông Nguyễn Thanh Chấn, ông Nguyễn Việt Hùng nói: “Đây cũng là một cái sai sót khách quan. Đây là một bài học, VKSND Tối cao sẽ họp tất cả ban ngành để rút kinh nghiệm”.

Bỏ tù oan người ta, nhận được đơn kêu oan ngay từ năm 2004, thế mà lùng bùng tận bây giờ mới tạm thả người ta ra mà lại bảo là sai sót khách quan. Nếu do khách quan thì có gì mà phải rút kinh nghiệm.

Người ta đã quen đổ tất cả những cái sai lầm, cái tệ hại cho khách quan. Đất nước đì đẹt thì tại chiến tranh, tham nhũng thì đổ tại cơ chế, đến vụ tày trời như vinasin cũng chẳng có ai phải chịu trách nhiệm cả.

Vụ ông Chấn, trước hết là phải giải oan, bồi thường cho người ta, sau đó là kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, truy đến cùng xem ai sai, sai ở chỗ nào chứ không phải chỉ rút kinh nghiệm chung chung. Căn cứ vào đó mà thi hành kỷ luật, mà cách chức, thậm chí vào tù thay cho ông ấy chứ đừng đổ tại khách quan nữa.

Nguồn: Blog Nguyễn Tường Thụy


Xem thêm:
- Nói phong long
- Ông là quan to, tôi tin ông!
- Khi cái giả dối không bị trừng phạt

Khi cán bộ điều tra không thuộc bài

>> Cá cược và chuyện chống rửa tiền
>> Cá cược thể thao: Càng sớm càng tốt
>> Ông Nguyễn Văn Đực: Gói 30.000 tỷ cứu BĐS đã thất bại
>> Cầu vòng kép trên biển Đà Nẵng ngày 25/8/2013
>> "Bộ Công an cần vào cuộc điều tra vụ xe Roll Royce đâm chết 2 người"

TT - “Việc lấy lời khai của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bắt buộc phải có sự tham gia của đại diện gia đình, người giám hộ” (điều 306 Bộ luật tố tụng hình sự). “Khi lấy lời khai người bị tạm giữ, hỏi cung bị can là người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi hoặc là người chưa thành niên có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc trong những trường hợp cần thiết khác, cơ quan tiến hành tố tụng phải thông báo trước cho đại diện của gia đình để bảo đảm sự có mặt của họ.

Việc lấy lời khai người bị tạm giữ, hỏi cung bị can khi không có mặt đại diện gia đình chỉ được thực hiện trong trường hợp người đó không có gia đình, đại diện gia đình cố ý vắng mặt mà không có lý do chính đáng hoặc họ từ chối tham gia” (khoản 4, điều 10 thông tư liên tịch Hướng dẫn thi hành một số quy định của Bộ luật tố tụng hình sự đối với người tham gia tố tụng là người chưa thành niên).

Trên đây là quy định bắt buộc trong Bộ luật tố tụng hình sự liên quan đến việc hỏi cung người chưa thành niên. Sở dĩ tôi trích nguyên văn những câu chữ khô khan nêu trên là muốn những ai tham gia quá trình tố tụng hình sự nên nhân dịp này đọc lại nhằm tránh những sự cố đau lòng. Bởi nếu bộ luật này bị vi phạm, toàn bộ quy trình tố tụng tiếp theo sẽ bị triệt tiêu. Chẳng hạn, khi một nghi phạm được lấy cung không đúng theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự thì các bản cung không có giá trị. Bộ luật tố tụng hình sự có thể ví như một “bộ lọc” để bảo đảm việc thực hiện các hoạt động tố tụng được khách quan, chính xác, không làm oan sai người vô tội cũng như không bỏ lọt tội phạm.

Ngoài ra, không phải vô cớ mà Bộ luật tố tụng hình sự quy định khi hỏi cung trẻ em phải có mặt cha mẹ/người giám hộ, cũng như Bộ luật hình sự có những điều khoản đặc biệt dành cho người chưa thành niên phạm tội. Vì trẻ em vốn dĩ chưa phát triển đầy đủ về thể chất lẫn tinh thần, không có được nhận thức hoàn chỉnh như người trưởng thành.

Quan trọng thế, nhưng thực tế cho thấy có rất nhiều cán bộ điều tra không thuộc bài!

Năm 2007, có một vụ việc đau lòng là vụ bé H.T.N.T. - học sinh lớp 5 - bị giải lên Công an xã An Hiệp (Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp) để hỏi cung vì trong lớp mất 47.800 đồng... Sau đó bé bị hoảng loạn tinh thần, trốn chui lủi vào góc nhà khi thấy người lạ. Tháng 12 năm ngoái, bé L.T.T. - học sinh lớp 2 Trường tiểu học Trung Lập Thượng (xã Trung Lập Thượng, Củ Chi, TP.HCM) - cũng bị công an xã dẫn giải về trụ sở vì nghi lấy trộm tiền của cô giáo. May nhờ sau đó cô giáo tìm thấy số tiền. Hay như chuyện em Nguyễn Hoàng Anh (Hào Anh, 17 tuổi) vì bị nghi ăn trộm nhà hàng xóm vào ngày 26-3 năm nay đã bị Công an P.8, TP Cà Mau giải về xã cùng với ba người bạn, trong đó có hai người chưa thành niên. Các em khai bị trấn áp, đánh đập lúc hỏi cung...

Tất cả những trường hợp kể trên đều không có người giám hộ đi cùng và tất cả sau đó đều được xin lỗi, minh oan.

Riêng trường hợp em Lê Hoàng Triệu Khang (15 tuổi, ở xã Đam B’ri, TP Bảo Lộc, Lâm Đồng) đã không có “may mắn” đó. Em đã phải lấy cái chết để chứng minh mình không ăn cắp 5 triệu đồng.

Nếu một học sinh không thuộc bài nhưng vẫn được lên lớp thì việc “ngồi nhầm lớp” đó chẳng ảnh hưởng đến ai ngoài bản thân em ấy, hoặc có thể ảnh hưởng một chút tới trường, tới công lao cha mẹ. Nhưng công an không thuộc bài, bao nhiêu oan sai có thể đổ trút xuống đầu người dân. Đó là chưa nói mỗi một lần không thuộc bài có thể phải trả giá bằng mạng sống của một người dân như trường hợp học sinh Lê Hoàng Triệu Khang.

THỦY CÚC

Xem thêm:
- Những hình ảnh không thể "cấm"!
- Quay phim, chụp ảnh là quyền của dân
- Tại sao lại dựa vào một thứ rất cảm tính như vậy để cấm Bà Tưng?